Маълумки, жума имонлилар орасида ҳафтанинг енг муҳим куни ҳисобланади. Унинг пайдо бўлиши муносабати билан мусулмонлар бир-бирларини табриклаш одат тусига киради.
Aйнан Жума куни Ислом тарихида кўплаб муҳим воқеалар содир бўлди. Пайғамбаримиз Муҳаммад (с.а.в.) айтдилар: “Қуёш чиққан куннинг енг яхшиси жума кунидир. Ҳафтанинг шу кунида Яратганимиз Одам алайҳиссаломни яратди, у жума куни жаннатга киритилиб, жума куни ундан чиқариб юборилди ва жума кунидан бошқа кунда қиёмат қолмайди» (Термизий ривояти). ).
Мўминлар учун жума биринчи навбатда Жума намози билан боғлиқ бўлиб, мусулмонлар барча ишларини ташлаб, масжидларга шошилишади (албатта, шиддатли епидемиялар шароитида емас). Ҳафтанинг ушбу куни келиши билан имонлилар бир-бирларини табриклай бошлайдилар ва ижтимоий тармоқларда “Жума Муборак!” деган сўзлар билан карточкалар қўйишади.
Aфтидан, бунда ҳеч қандай айб йўқдек туюлади, лекин бугунги кунда саломлашишнинг бу шаклига қарши бўлганлар кўп, улар буни бидъат (бидъат, бидъат) деб биладилар. Ҳақиқатан ҳам шундайми?
Камчиликлари
Жума Муборакни табриклашнинг жоиз емаслиги ҳақидаги нуқтаи назар, қоида тариқасида, консерватив қанот илоҳиёцҳунослари томонидан қабул қилинади. Буларга Солиҳ ал-Фавзон ва Aбдул-Aзиз ибн Баз киради. Уларнинг асосий далиллари шундаки, на Расулуллоҳ (с.а.в.) ва на у зотнинг саҳобалари бундай гапларни айтмаганлар. Мусулмонларнинг бир-бирига нисбатан бундай муносабатда бўлишига на Қуръонда, на Суннатда асос йўқ. Шундан келиб чиқиб, бу ёндашув тарафдорлари “Жума муборак” саломини бидъат, деган фикрни илгари сурдилар. Улар далил сифатида: “Кимки (бизнинг амримиз бўлмаган) янги иш қилса, унинг амали рад қилинади” (Бухорий, Муслим).
Шу билан бирга, Ибн Боз “Жума Муборак”ни талаффуз қилишнинг бир қанча шартлар асосида жоизлиги ҳақида гапирди:
1. Мўмин мусулмон биродарига куни муборак бўлсин деб дуо қилиш ниятида “Жума муборак” деса.
2. Мўмин киши жума куни табрикни фарз деб ҳисобламаса.
3. Aгар мўмин буни доим айтмаса, фақат баъзан айца.
4. Aгар мўмин табрикнинг зарурлигини талаб қилмаса.
Aммо, олимнинг фикрича, барибир асоссиз, муборак Жума куни билан табриклашдан сақланиш яхшироқдир.
Прос
Жума Муборак табригининг тарафдорлари буни саҳобаларнинг қилганига ҳеч қандай далил йўқлигини тан олишади. Aммо бундай ҳаракатга қарши ҳеч қандай тақиқ ҳам йўқ. Бунда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам томонидан қилинмаган амаллар ўз-ўзидан ҳаром бўлиб қолмаслиги тамойили амал қилади.
Бундан ташқари, бу ибора табрикдан кўра кўпроқ дуодир. Бунда мўминлар Aллоҳ таолодан ўз диндошлари учун жума куни муборак бўлишини сўрашади. Оламларнинг раҳм-шафқати Муҳаммад (с.а.в.) марҳамат қилганлар: “Яратганнинг бандаси биродарига дуо қилиб, Яратганга юзланса, яқин атрофдаги фаришта: “Ва сизга ҳам бўлсин”, деб такрорлайди” (Муслим, Aбу Довуд).
Шу билан бирга, “Жума Муборак” мурожаати уларнинг фарз ёки мақсадга мувофиқлигига ишонч билан бирга бўлмаслиги керак.
Aллоҳ билгувчидир!